سینماروزان: جشنواره سی ام کودک و نوجوان در حالی در مسیر برگزاری است که تقریبا هفته ای نیست که از فعالان سینمای کودک یا رسانه ها انتقادی را به آن وارد نکنند.
به گزارش سینماروزان کار به جایی رسیده که در هفته گذشته حتی برخی اعضای هیأت انتخاب این جشنواره هم به انتقاد از کیفیت آثار حاضر در آن پرداختند.
به تازگی روزنامه اصلاح طلب «اعتماد» در یادداشتی با عنوان «ما و سینمای کودکی که نداریم» به قلم منوچهر اکبرلو به انتقاد از خودفریبی برگزاری جشواره کودک در شرایطی پرداخته که نه اکران کودک داریم نه اصلا فیلمهای مطلوبی برای کودکان تولید میشود.
متن یادداشت «اعتماد» را بخوانید:
1- سينماي كودك دوران خوبي را پشت سر نميگذارد. توليد و ساخت فيلم براي كودكان عملا به فراموشي سپرده شده است. اثباتش ساده است. به اين پرسش پاسخ دهيد: آخرين فيلم كودكي كه اكران شده را به ياد ميآوريد؟ آمار فروشش را داريد؟
٢- به لحاظ اقتصادي و از نظر تئوري فروش فيلمهاي كودك و نوجوان برآيند خوبي ندارد. زيرا كودكان هيچگاه به تنهايي به سينما نميآيند و اگر فيلمي جذاب و داراي مايههاي ملودرام براي خانواده باشد، مورد توجه قرار ميگيرد. سانسهاي صبح سينماها تماشاگر دارد و مردم غالبا عادت دارند بعدازظهرها به سينما بروند، استفاده از فيلمهاي كودك در سانسهاي صبح ميتواند اين سانسها را هم داراي مخاطب كند و هم فيلمهاي كودك مجالي براي نمايش پيدا ميكنند. ركودي كه سينماي بزرگسال ما دچار آن شده در سينماي كودك هم ديده ميشود. طبيعي است فيلم بدون جذابيت مورد استقبال مخاطب قرار نميگيرد و سينمادار هم از اكران آن راضي نميشود. سرمايهگذار هم در چنين برآيندي حاضر به سرمايهگذاري براي توليد فيلم كودك نميشود. در حال حاضر فيلم داراي ارزش اكران نداريم يا آموزش و پروش تاييدش نميكند يا…
٣- مهمترين مشكل سينماي امروز كودك نبود قصه و داستان خوب است. قصه خوب باعث ميشود با همراهي انتخاب عوامل درست فيلم را به فروش منطقي برساند. تا وقتي اين شرايط كنار هم فراهم نشوند، به نظر ميرسد حمايتهاي مقطعي و برگزاري جشنواره به شكل فوري جنبه خودفريبي دارد.
٤- بسياري فيلمهاي جشنواره را ديدهام يا در جريان ساخت و قصه آن هستم. برخي از اين آثار فيلمهايي درباره كودك هستند. گاهي تلخ و سنگين كه حتي نميتواند با مخاطب بزرگسال ارتباط برقرار كند! مخاطب كودك هم ديگر جاي خود دارد. فقط به خاطر اينكه يكي از شخصيتهاي اصلي آن يك كودك يا نوجوان است با اين توجيه در جشنواره حضور خواهد داشت. چارهاي نيست؛ بالاخره يك جشنواره براي برگزاري نياز به فيلم دارد.
٥- جشنواره فيلم كودك باري به هر جهت است. كسي شهامت ندارد بگويد براي بخشي از سينما كه فيلمي براي اكران ندارد، جشنواره چه معنايي دارد؟ سالهاست كه جشنواره تبديل شده به دورهمي اهل سينما و همكاران خبرنگار و… سالهاست كمتر كسي به تماشاي فيلمها به سالنهاي نمايش ميروند و ترجيح ميدهند وقت خود را در بازار بگذرانند.
٦-تشكيل گروه داوري كودكان يك فايده و ١٠ آسيب دارد. تجربهاش را داشتهام. متاسفانه همه جذب لباسهاي زيبا و يكدست گروه داوري ميشوند و كسي به فكر بقيهاي كه انتخاب نشدهاند، نيست. و اين انتخاب نشدن را سالها به عنوان يك خاطره بد به همراه خواهند داشت. جهتدار كردن نگاه كودكان به قضاوت درباره فيلمها نيز توجيه روانشانسانه با توجه به ويژگيها و اقتضائات سني كودكان را ندارد. كشاندن مقوله رقابت به دنياي پاك كودكان، چيزي است كه كسي به آسيبهايش آن فكر نميكند.
7- هويت يك جشنواره به مكان و زمان برگزاري آن وابسته است. واقعيتهاي موجود مبني بر اين است كه جشنواره فيلم كودك رديف بودجه خاص، مسوول و دبيرخانه ثابت ندارد. بنابراين جشنواره و محل برگزاري آن در حال بيثبات و با احتمال تغيير دايمي است.
8- از سرنوشت بخش خردسال جشنواره خبري ندارم. نكته مهم اين است كه فيلمهاي گروه سني «خردسال» كه جدا از سن كودك تعريف ميشود اساسا متعلق به سينما نيستند يعني در هيچ كجاي دنيا فيلم سينمايي مخصوص گروه سني خردسال توليد نميشود. چرا كه اساسا اين گروه سني قدرت تمركز بر يك فيلم ۹۰ دقيقهاي را ندارد و آثار توليد شده در اين بخش مخصوص تلويزيون است.
9- به نظر من در حال حاضر وضعيت سينماي كودك چنين است كه چند ماه مانده به اين جشنواره چند فيلم كه بيشتر تلهفيلم هستند با حمايت نهادهاي دولتي و تلويزيون و… ساخته ميشوند و فقط امكان چند بار پخش در اين جشنواره را خواهند داشت و اين فضاسازيها مناسب سينماي ايران و رويدادهاي مهم هنري كشور نيست.
10- تا زماني كه نگاه درست به مسائل و دغدغههاي موجود در سينماي كودك نداشته باشيم انديشيدن به برگزاري يك جشنواره مشكلي را رفع نميكند. مديراني كه دغدغه سينماي كودك دارند با توجه به مسائل اين بخش از سينما بايد نوع حمايتها را در خارج از جشنواره جستوجو كنند. مهمترين نوع حمايت هم حذف حمايت مستقيم از فيلمها و سپردن كامل آن سه بخش خصوصي و حمايت پس از اكران است. وگرنه همچون هميشه هر سال فيلمهايي ساخته ميشود و پس از جشنواره ميرود توي كمد مديران.
11-دوست نازنينم كه عضو يكي از هياتهاي انتخاب فيلمهاست ميگويد: چيزي از اينها اكران نخواهد شد.
سوال: جشنواره ميگذاريم براي چه؟
12- چه يادداشت منفياي شد! بگذاريد به حساب بيسليقگي كسي كه از سينما فقط دغدغه سينماي كودك را دارد و اينكه اين حرفها ربطي به كوششهاي مديران محترم و هنرمندان گرامي و همكاران نازنين ژورناليستم ندارد. مساله شهامت پذيرفتن اين است كه: سينماي كودك برايمان در عمل جدي نيست. چيزي كه الان نداريم. چيزي كه به جايش جشنواره داريم.
