سینماروزان: منوچهر هادی کارگردان پرکار این سالها که از سینما تا تلویزیون و شبکه خانگی فعالیت داشته این روزها سریال کمدی “نیسان آبی” را در شبکه خانگی داشته و به بهانه این سریال گفتگویی تفصیلی داشته با مهدی موسوی‌تبار در روزنامه فرهیختگان.
به گزارش سینماروزان منوچهر هادی درباره چگونگی تغییر فاز از فیلم‌های ملودرام نظیر “زندگی جای دیگریست” و “قرنطینه” به “من سالوادور نیستم” گفت: آن سال که هنرمندان را به جام‌جهانی می‌بردند من هم به برزیل بروم و فیلم آنها را بسازم ولی بنا به دلایلی نشد. خیلی ناجوانمردانه نشد که بروم و چهار ماه بعد فیلمی به من پیشنهاد شد که در برزیل است. احساس کردم باید آنجا بروم. تمام کشورهای دنیا را سفر کرده‌ام، البته عشق خارج رفتن ندارم ولی احساس کردم اینکه در 6-5 ماه دوبار پیشنهاد کار در برزیل میشود مطمئنا اتفاقی نیست.
هادی ادامه داد: درنهایت آنجا رفتم و سالوادور را ساختم و پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران شد؛ رکوردی که قبلا برای «اخراجی ها» و «نهنگ عنبر2» بود. آنجا فهمیدم کاملا غریزی کمدی را می‌شناسم. سالوادور برای صنعت سینمای ایران مفید بود. سالوادور میلیون‌ها مخاطب به سالن سینما برد. سالوادور حال سینماداران را خوب کرد و باعث شد چندین سالن سینما تاسیس شود. سالوادور و امثال سالوادور منظورم است. سالوادور در سال خود رکورد فروش تاریخ سینمای ایران را جابه‌جا کرد. با یکی، دومیلیارد جابه‌جا نشد، هشت‌میلیارد اخراجی‌ها به 16 میلیارد و 700 میلیون تومان رسید. با یک بازیگر و یک کمدین این اتفاق افتاد. آینه‌بغل 21 میلیارد و خرده‌ای فروش کرد و دومین فیلم پرفروش سینمای ایران بعد از «نهنگ عنبر2» شد.
وی افزود: پیش‌بینی من فروش دو، سه میلیاردی برای “سالوادور” بود ولی فیلم با پخش رسانه‌فیلمسازان، حسابی فروخت و بالاترین فروش تاریخ سینما تا آن زمان را رقم زد. ممکن است کاملا غریزی یک توانایی داشته باشید که وقتی به سمت آن می‌روید و در آن زمینه مطالعه می‌کنید، پخته‌تر می‌شوید و مشخص میشود توانایی شما در آن است یا در جایی بیهوده تلاش می‌کنید و غریزی چیزی در وجود شما نیست. مثلا طرف سعی می‌کند خواننده شود ولی چیزی از آن در نمی‌آید ولی یک نفر غریزی این توانایی را دارد و با کلاس و مطالعه آن را درجه یک می‌کند. احساس می‌کنم در فضای کمدی با فیلم‌هایی همچون «سالوادور»، «آینه‌بغل»، «رحمان 1400» و «نیسان آبی» و… علاوه‌بر اینکه باید حرفی بزنم، قطعا هیچ فیلمی بدون پیام نیست، وظیفه اولی که دارم این است که فیلم‌ها مخاطب را سرگرم کند و فضای شاد و مفرحی برای او ایجاد کند. احساس می‌کنم این در وجود من است.
منوچهر هادی درباره انتخاب ریوالدو برای بازی در “سالوادور” گفت: ما می‌خواستیم فوتبالیست مشهور برزیلی بیاوریم و از ایران هم مشخص نبود چه بازیگری در فیلم حضور دارد. حتی با رونالدو هم مذاکره کردیم که آن زمان باید دومیلیارد و 500 میلیون تومان به پول خودمان پرداخت می‌کردیم. درحالی که کل فیلم را با یک‌میلیاردونیم ساختیم. به ریوالدو حدود 100میلیون پرداخت شد و یک جلسه هم آمد. بیشتر به‌خاطر مدرسه بچه‌های بی‌سرپرست قبول کرد و آن پول را همانجا به خیریه تقدیم کرد.
این کارگردان گفت: هزاران نفر را منصرف کردم که برای سرمایه‌گذاری و سود خانه بخرند و به سمت سینما نیایند. من صداقتی در حرف‌های خود دارم، وقتی می‌دانم کسی پنج‌میلیارد دارد و سه‌میلیارد را می‌خواهد وارد سینما کند منصرفش می‌کنم. 50 میلیارد داشته باشد و 10میلیارد بخواهد هزینه کند قبول می‌کنم. به او همه‌چیز را شفاف می‌گویم که مثلا تضمین نمی‌دهم این فیلم بفروشد. خیلی‌ها نقش می‌خواهند. مثلا سرمایه‌گذاری می‌کنیم و برای نقش هم می‌گویم حتما باید یک دوره کلاس بروید و در زمینه بازیگری باید تلاشی کرده باشید. آن پول کمک می‌کند و نقشی هم می‌دهم که به فیلم لطمه نخورد.
منوچهر هادی درباره منتقدان آثارش گفت: چرا من نباید فیلم بسازم؟ مهم نیست پنج‌هزار نفر یا دوهزار یا 10هزار نفر، اصلا یک‌میلیون نفر با فیلم‌های من مخالف باشند. حق هم دارند و برای آنها احترام قائل هستم، من نمی‌توانم همه را راضی نگه دارم. چرا باید همه مردم از فیلم‌های من رضایت داشته باشند؟ الان از شهردار تهران، رئیس‌جمهور و… همه مردم راضی هستند؟ حتما فعالیت‌های مثبتی دارند و تلاش می‌کنند ولی یک‌سری همواره ناراضی هستند. برخی ناراضی به دنیا آمده‌اند. من انرژی‌ای را که بخواهم صرف جواب دادن به این افراد کنم، صرف ناراحتی از کامنت‌ها بگذارم، صرف تولید و ساخت فیلم بعدی خود می‌کنم.
این کارگردان افزود: به جایی رسیده بودم که می‌گفتم منوچهر هادی هرچه بسازد مردم می‌بینند. دل را هم دیدند و گیسو را هم دیدند. کامنت برای من آمده بود که این چه فیلم‌هایی است که می‌سازید، 9 کار را عنوان کردند که بد است. وقتی کار بد است چرا نگاه می‌کنید؟ 9 کار از من دیده‌اید و شاکی هستید؟ بهتر نیست کارهای من را نگاه نکنید؟ مطمئنا یک چیزی وجود دارد که کار من را تماشا می‌کنید.
وی در ادامه گفت: یک فیلم دیدید و خوش‌تان نیامده است. این مساله بزرگی نیست. زحمتی که در دل، گیسو، نیسان آبی و… کشیدم یکسان بوده است. من کم‌فروشی نکردم. ممکن است یک فیلم آن‌طور که انتظار داریم استقبال نشود. این به معنای کم‌فروشی من نیست. یک‌سری کامنت‌ها فحش و ناسزاست و سراغ ادبیاتی می‌روند که مشخص است طرف در چه خانواده‌ای است والا نقد خوب کارساز است. تمام نقدها و کامنت‌هایی که به ضرر من بوده به من کمک کرده است چون از برآیند 10 نقد درباره یک موضوع باید فکر کنید یک جایی اشکال دارد، ممکن است یکی با ادبیات محترمانه و یکی با فحش این نقد را بیان کند. نمی‌توان گفت نادیده می‌گیرم.
هادی اظهار داشت: وقت فیلمسازی اصلا به منتقد فکر نمی‌کنم. من فکر می‌کنم باید فیلم خوب بسازم. من برای منتقد فیلم نمی‌سازم. این برای من معنی ندارد. ابتدا برای حیثیت خودم سعی می‌کنم فیلم خوب بسازم. بعد برای مخاطب فیلم می‌سازم. برای من مهم نیست منتقد چه می‌گوید. معتقدم اگر منتقد آبرو داشته باشد منصفانه نقد می‌کند.
منوچهر هادی بیان داشت: “رحمان 1400″ شوخی جنسی داشت. نقدها را خواندم، کامنت داشتم که با زن و بچه فیلم را دیدیم و وسط فیلم از سالن بیرون آمدیم. قبول دارم یک صحنه‌هایی اشتباه بود. اشتباه این بود که ارشاد باید محدودیت سنی تعیین می‌کرد. با این حال “نیسان آبی” را با خانواده می‌توانید ببینید. نمی‌توان اصلا در آن شوخی نداشت، به نسبت سریال‌های کمدی یکی از سالم‌ترین سریال‌هایی است که با خانواده می‌توانید تماشا کنید. یکی 50 درصد شوخی جنسی دارد و یکی کمتر است. شوخی جنسی در کمدی خیلی مهم است. شوخی با مذهب، سیاست و… مهم است. به نظر شما کمدی به چه چیزی گفته میشود؟
منوچهر هادی درباره حواشی توقیف “رحمان ۱۴۰۰” گفت: اشکال اصلی از وزارت ارشاد است که باید محدودیت سنی تعیین کند و بگوید “رحمان…” اساسا نباید نمایش داده شود چون مشکلاتی دارد همان‌طور که یک‌سری از صحنه‌های فیلم را گفتند و ما حذف کردیم یا اینکه اصلا محدودیت سنی تعیین کنند. ابتدا تایید می‌کنند و بعد فیلم را توقیف می‌کنند. وقتی فیلم تولید شد وزیر ارشاد، رئیس سازمان سینمایی و… کدام‌شان پشت فیلم آمدند؟ از من شکایت کردند و احضاریه در منزل آمد که ارشاد از شما شاکی است. جرم من چه بود؟ اینکه قاچاق فیلم را شما بیرون داده‌اید. طرف شک کرده و از من شکایت کرده است؟ به جای اینکه پشت من بایستد و بگوید ما پروانه نمایش دادیم ولی فیلم شما توقیف شد و ضرر مالی بدهند، از من شکایت می‌کنند. این اشکال نیست؟ چون من فیلمی ساختم که دو درصد افراد ناراضی بودند. خودم از فیلم رحمان یکی دو درصد برخی از صحنه‌ها را راضی نبودم و اگر بخواهم دوباره بسازم این صحنه‌ها را تلطیف می‌کنم که الان در نیسان آبی کردم. شوخی جنسی را کم می‌کنم، نه اینکه اصلا نباشد. در ایران با هیچ کسی و با هیچ جایگاهی و با هیچ جایی نمی‌توان شوخی کرد. در نیسان آبی با صنف خود، خانه سینما شوخی کردیم و اصلاحیه خوردیم.
منوچهر هادی تاکید کرد: مگر میشود شما فیلم بسازید و هر طور می‌خواهید پخش کنید؟ همه جای دنیا هم وجود دارد. اینکه به فیلم من مجوز می‌دهید و بعد توقیف می‌کنید و بعد خود را کنار می‌کشید و حتی از من شکایت می‌کنید قدری عجیب است. من می‌گویم باید نظارت باشد و خیلی جاها سازنده است، خیلی از فیلمنامه‌هایم را به ارشاد دادم و رد شده است، بعد از چند سال آن فیلمنامه را خواندم و با خود گفتم خوب شد نساختمش! نکاتی که آن زمان به من گفتند درست بوده است. خیلی فیلم‌ها را ساختم و بعد در شورای پروانه ساخت جلسه گذاشتم و بحث کردیم و اصلاحیه انجام دادیم و نتیجه مثبت بوده است. ولیکن پروانه ساخت و پروانه نمایش به من می‌دهید و وقتی فیلم توقیف میشود کنار می‌کشید جای تعجب است. روزی که رحمان توقیف شد پشت در اتاق آقای انتظامی رئیس سینما رفتیم، از ساعت 10-9 صبح تا 4 بعد از ظهر منتظر بودیم و اصلا ما را ندید. در صورتی که شما باید پیگیری کنید و تماس بگیرید و از من به‌عنوان فیلمساز و تهیه‌کننده عذرخواهی کنید چرا فیلمی که به شما مجوز دادیم به هر دلیلی توقیف شده است. ما را در اتاق خود راه ندادند. اینها بد است. من نمی‌گویم فیلم من بی‌غلط بوده و چرا توقیف شده است، توقیف شده، حتما دلایلی داشته است، حالا یا من قانع می‌شوم یا نمی‌شوم. پایبند مقررات هستم، پایبند قانون جمهوری اسلامی هستم، پایبند ارشاد هستم ولی ارشاد هم اگر مجوزی به من می‌دهد باید از من حمایت کند حتی اگر مقصر باشم. باید پای فیلمساز خود بایستد. در سال چند فیلم توقیف میشود؟ هر 5 سال شاید یکی دو فیلم توقیف شود. آن وقت من را به اتاق خود راه ندهید، فیلمی که مجوز نمایش گرفته و روی پرده سینما بوده است. رسوایی این برای مدیر است تا من! اگر در وسط فیلم، به خاطر عدم صلاحیت فیلم را از من بگیرند آبروی من می‌رود.
این کارگردان درباره پیشنهادات کاری خودش بیان داشت: مهدی آذرپندار[از مدیران سابق شبکه سه که اخیرا سرپرست انجمن سینمای جوان شده] با من تماس گرفت که تلویزیون کار کنم. برای علی فروغی فیلم ساختم و رفتار خوبی داشته است. یک سریال برای شبکه سه ساختم و جلسات خوبی با آقای فروغی درباره کار خودم داشتم. اینکه دیدگاه ایشان چیست و به چه چیزی اعتقاد دارد و از کجا آمده به من ربطی ندارد. به‌عنوان مدیر شبکه می‌گویم؛ یک سریال ساختم و تعاملات خوبی داشتیم.
هادی در ادامه گفت: پولی که در نمایش خانگی می‌گیرم در تلویزیون از نصف کمتر می‌گیرم. همان انرژی هم می‌گذارم و حتی کار برای من سخت‌تر میشود. به من در تلویزیون تا نصف شبکه خانگی هم می‌دهند. رقم خوبی میشود و هرکسی از این رقم نمی‌گذرد. من گفتم به‌خاطر مردم می‌سازم و این کار را می‌کنم. کاری را با شبکه سه مصوب کردیم ولی الان جلوی آن را گرفتند تا مدیران جدید بیایند و دوباره مطرح شود. یک کار با خانم زینب تقوایی و یک کار با آقای جواد فرحانی است. هر دو را مذاکره می‌کنیم و دوست دارم به‌خاطر مردم یک بار دیگر با تلویزیون کار کنم. می‌دانم اذیت می‌شوم ولی شرایط تلویزیون همین است. محدودیت در سینما کمتر است، در تئاتر خیلی کمتر است، چون مخاطب کمتر است. در نمایش خانگی به نسبت سینما محدودیت‌ها بیشتر است، چون مخاطب بیشتر است ولی در تلویزیون این محدودیت‌ها خیلی زیاد است. باید اینطور باشد ولی می‌توان قدری تجدیدنظر اساسی درباره هر سه مورد شود که هم شأن و شرافت انسانی حفظ شود و هم آدم‌های مختلفی که می‌خواهند در تلویزیون فیلم ببیند، رضایت داشته باشند و هم در جاهایی محدودیت‌ها زیاد است و سلیقه‌ای برخورد میشود و طبق قوانین نیست.
هادی پیرامون ممیزی در ساترا گفت: در مورد “نیسان آبی” خودم هم باتجربه‌تر شدم و به سمت‌وسویی نرفتم که ممیزی بخورم ولی ساترا انصافا با ما خوب برخورد کرد، هرچند فیلم من کم‌دردسر برای ممیزی بود ولی ساترا تعامل زیبایی کرد. جلسه برای اصلاحیه‌ها می‌گذارند و گفت‌وگو و تعامل می‌کنیم. انصافا برخورد خوبی می‌کنند. برای قسمت یک، یک دیالوگ بود که صدا را عوض کردیم. بعدها هم فقط گفتند قدری رقص‌ها را تعدیل کنید. ما هم کم کردیم و لطمه نخورد. در نیسان آبی ساترا برخورد خوبی با ما داشت و من راضی هستم.
منوچهر هادی درباره آینده فعالیت کارگردانی خود گفت: فرد تجربه‌گرایی هستم و ریسک می‌کنم. فیلمسازی داریم که فرصت ریسک کردن دارد و نمی‌کند. یک مدل و یک ژانر می‌سازد و در آن عالی است. من آدم بی‌قراری هستم و دوست دارم تجربه کنم. نه اینکه بسازم و پول دربیاورم. از ابتدا هم پول داشتم و نیازی به پول درآوردن نداشتم(!!!) ولی دوست دارم تجربه کنم. برای تلویزیون، تئاتر، سینما، شبکه‌های مختلف و ژانرهای مختلف ساختم. خیلی از کارگردانان این کار را نمی‌کنند. بیشتر مرا می‌شناسند و چون انتظار دارند بیشتر نقد می‌شوم.
