سینماژورنال: در حالي كه اكثر شبكه‌هاي سراسري و ديجيتالي صداوسيما با مشكل جذب مخاطب روبه‌رو هستند و تنها چند شبكه‌اند كه توانسته‌اند بر تعداد مخاطبان خود بيفزايند، شبكه‌هاي تلويزيوني استاني همچنان به عنوان شبكه‌هايي كه هزينه‌هاي زيادي را به سازمان صداوسيما تحميل مي‌كنند و كارايي چنداني نيز ندارند، محل مناقشه‌اند.
به گزارش سینماژورنال اين شبكه‌ها اغلب بازپخش‌كننده سريال‌هاي تلويزيوني هستند كه از شبكه‌هاي سراسري پخش شده‌اند و مهم‌ترين عملكردشان پخش اخبار محلي است و حالا روزنامه اصولگرای “جوان” با انتشار گزارشی پیشنهاد ادغام این شبکه ها را در جهت کاهش هزینه ها داده است.
متن گزارش این روزنامه را بخوانید:
آيا وقت آن نرسيده است كه فكري براي شبكه‌های استانی شود؟
علي دارابي معاون امور استان‌هاي سازمان صداوسيما به مديران مراكز صداوسيما اولتيماتوم پنج ماهه داده است تا با توجه به محدوديت‌هاي مالي برنامه‌اي جامع ارائه كنند و نتيجه تغييراتشان تا پنج ماه ديگر ملموس باشد، البته معاون امور استان‌ها مشخص نكرده است كه اگر شبكه‌ها نتوانند برنامه‌اي جامع ارائه دهند، آيا با گزينه‌هاي تنبيهي روبه‌رو مي‌شوند يا خير ولي همين كه در چنين سطحي از مديريت سازمان صداوسيما به اين نتيجه رسيده‌اند كه شبكه‌هاي استاني نيازمند تغيير هستند، مي‌توان آن را يك گام مؤثر براي تغيير دانست.
شبكه‌هاي استاني چه كار مي‌كنند؟!
عزت‌الله ضرغامي رئيس وقت سازمان صداوسيما در مراسم افتتاحيه شبكه استاني خراسان جنوبي مي‌گويد: «اگر مردم آداب و رسوم، لهجه، موسيقي، شادي و غم‌هايشان را در شبكه استاني ببينند هرگز از شبكه جدا نمي‌شوند!» خوشبيني ضرغامي نسبت به شبكه‌هاي استاني تا حدي بود كه در اختتاميه جشنواره توليدات راديو و تلويزيوني صداوسيما تأكيد مي‌كند: «حدود 35 تا 40 درصد مردم كشورمان از ماهواره استفاده مي‌كنند كه از اين تعداد 15درصد آنها از ماهواره براي تماشاي شبكه‌هاي استاني و شبكه‌هاي ملي استفاده مي‌كنند.» حال كه گفته مي‌شود آمار بينندگان ماهواره به بيش از 70 درصد رسيده است، اين آمار را مي‌توان به بالارفتن ميزان مخاطبان شبكه‌هاي استاني ربط داد يا ريزش همان تعدادي كه شبكه‌هاي استاني را از طريق ماهواره نگاه مي‌كردند؟! اگر صرفاً دليل ريزش مخاطبان شبكه‌هاي استاني را عمل نكردن به توصيه رئيس وقت سازمان صداوسيما يعني نشان ندادن آداب و رسوم، لهجه، موسيقي و شادي و غم‌هاي محلي بدانيم، حدس‌مان چندان نيز بي‌ربط نخواهد بود. با يك جست‌وجوي ساده به چندين مورد اعتراض به عدم‌پخش برنامه در شبكه‌هاي استاني بر اساس لهجه‌ها و گويش‌هاي محلي برخورد مي‌كنيم. بسياري از شبكه‌هاي محلي علاوه بر اينكه گويش محلي را رعايت نمي‌كنند، در توليد برنامه نيز توجهي به منطقه و استان خود ندارند. در عوض مجموعه‌هاي پخش شده از شبكه‌هاي سراسري بازپخش مي‌كنند. كافي است به پورتال‌هاي شبكه‌هاي استاني سري‌زده شود و انبوه برنامه‌ها و سريال‌هاي تكراري را كه در اين شبكه‌ها در حال بازپخش هستند، مشاهده كرد. با اين حال باز هم مديران صداوسيما اميدوارند بتوانند با شبكه‌هاي استاني جلوي شبكه‌هاي ماهواره‌اي نيز بايستند. علي دارابي بعد از اينكه به مديران شبكه‌هاي استاني براي تغيير اولتيماتوم داده به آنها گفت: امروز ديگر رقابت شبكه‌هاي استاني به رقابت با يكديگر و شبكه‌هاي ملي ختم نمي‌شود بلكه بايد با بازتعريف آنتن و جدول پخش به مقابله جدي با شبكه‌هاي فارسي زباني بپردازند كه ايمان و اعتقادات جامعه ما را نشانه گرفته‌اند. شبكه‌هاي استاني بايد با ۲۱۷ شبكه فارسي‌زبان كه ايمان و اعتقادات جامعه را نشانه گرفته‌اند، مقابله كنند. وي افزود: اين رقابت كار سختي است و مديران و برنامه‌سازان رسانه ملي بايد در اجراي ۱۵ اقدام تعريف‌شده معاونت امور استان‌ها اهتمام جدي كنند و برنامه‌هاي جديدي ارائه دهند.
عصاره‌اي به نام «شما»
در راستاي سياست هرچه سرافراز تعطيل كرد، علي عسكري راه‌اندازي مجدد مي‌كند، شبكه «شما» به جمع شبكه‌هاي تلويزيون باز خواهد گشت. اين شبكه وظيفه دارد گلچيني از بهترين توليدات استاني را پخش كند، البته اين شبكه در دوره قبلي فعاليتش به صورت مستقل اقدام به توليد برنامه‌هايي مانند «هفت ترانه» نيز مي‌كرد كه برنامه پرمخاطبي نيز بود. وقتي 31 شبكه استاني صرفاً به اندازه يك شبكه توليد دارند كه آنقدر عملكردش در دوره قبلي ضعيف بوده كه باعث جمع شدن شبكه شده است، چه انتظاري مي‌توان داشت كه اين شبكه‌ها در مقابل شبكه‌هاي ماهواره‌اي قد علم كنند؟!
برنامه‌هاي كپي و مجري‌هاي پروازي
در ميان شبكه‌هاي استاني هستند شبكه‌هايي كه برنامه‌هايشان از شبكه‌هاي سراسري نيز پخش مي‌شود، مانند برنامه «خوشا شيراز» كه از شبكه 5سيما بخش‌هايي از آن به صورت زنده پخش مي‌شود. برنامه «زنده رود» شبكه استاني اصفهان نيز از جمله برنامه‌هايي است كه بازتاب‌هاي فرااستاني دارد. اين دو برنامه كه كپي برنامه‌هاي تركيبي شبكه‌هاي استاني هستند با استفاده از هزينه بالا و به كارگيري مجري‌هاي شبكه‌هاي سراسري كه اغلب در تهران مستقر هستند و هر هفته براي اجرا خود را به شهرستان‌ها مي‌رسانند، تلاش مي‌كنند تا براي بينندگان استاني ايجاد جذابيت كنند. مهماناني نيز كه به اين برنامه‌ها دعوت مي‌شوند اغلب بر اساس همان الگوي شبكه‌هاي سراسري است، يعني بازيگراني كه مجموعه‌هاي تلويزيوني‌شان از شبكه‌هاي سراسري پخش مي‌شود و خواننده پايتخت‌نشين. در حالي كه هر دو برنامه «خوشا شيراز» و «زنده رود» براي استان‌هايي هستند كه از نظر غناي فرهنگي در سطح جهاني ممتاز هستند و هنرمندان بزرگ محلي دارند و حتي لهجه محلي‌شان در سطح ايران شهرت دارد ولي در اين برنامه‌ها سهم هنرمندان محلي و لهجه و آداب و رسوم محلي به حداقل رسيده و حتي فرصت اجرا نيز در اختيار مجري‌هاي خارج از استان قرار مي‌گيرد!
كاهش شبكه‌ها با افزايش كاركرد
صداوسيما در مراكز استان‌ها ساختمان‌هاي بزرگي دارد كه برخي حتي مي‌توانند با مجموعه جام‌جم در تهران تنه به تنه بزنند در عوض خروجي اين مراكز كه همان شبكه‌هاي استاني است به غير از اخبار استاني و اعلام زمان شرعي كه به راحتي از طريق شبكه‌هاي اجتماعي و فضاي مجازي در اختيار عمومي قرار مي‌گيرد، كاربرد ديگري ندارند، حتي حفظ فرهنگ و آداب و سنن محلي نيز در فضاي مجازي طرفداران بيشتري دارد تا در خروجي شبكه‌هاي استاني كه تلاش دارند با لهجه تهراني برنامه توليد كنند. در عوض شبكه‌هاي متعدد استاني كه هر كدام داراي چندين كارمند و هزينه نگهداري هستند، مي‌توان به سازمان بي‌پول صداوسيما اين پيشنهاد را داد كه دست به تجميع شبكه‌ها بزند و بر اساس مناطق جغرافيايي و فرهنگي چند شبكه را تعريف كند كه بتوانند به صورت وسيع‌تري اقدام به پخش برنامه كنند.
براي نمونه اگر يك شبكه موفق به زبان لري براي استفاده مردم استان‌هاي لر نشين ايجاد شود، هموطنان لر در ساير مناطق مانند تهران نيز از آن استفاده خواهند كرد و همگي در يك مجموعه فرهنگي تعريف مي‌شوند. درباره زبان آذري(تركي) نيز مي‌توان چنين طرحي را اجرا كرد. مردم استان‌هاي سه گانه خراسان، مناطق كردنشين، مناطق جنوب كشور و ساير مناطقي كه بتوان بر اساس وحدت فرهنگي شبكه‌هاي فراگير برايشان ايجاد كرد هم مي‌توانند گزينه‌هاي خوبي براي كاهش هزينه‌هاي صداوسيما و افزايش كارايي شبكه‌ها باشند. اكنون شبكه‌هاي استاني پنج ماه فرصت دارند و احتمالاً در اين فرصت تلاش مي‌شود اقداماتي انجام شود كه مورد رضايت مديران صداوسيما قرار گيرد، اما اين مردم هستند كه در نهايت تصميم مي‌گيرند كدام شبكه تلويزيوني را تماشا كنند.
