سینماژورنال: بیژن میرباقری کارگردان سینما و تلویزیون که آخرین ساخته اش “ربوده شده” به زودی روی پرده خواهد رفت اعتقاد دارد در نپرداختن به مقوله ایدز در سینما و تلویزیون کمترین تقصیر برعهده هنرمندان و بیشترین تقصیر برعهده سیاست زدگی هایی است که این موضوع را به تابو بدل کرده است.
کارگردان آثاری نظیر “دوزخ برزخ بهشت”، “طبقه سوم” و “ما همه خوبیم” که به عنوان کارگردان یونیت دوم پروژه پرهزینه اخیر مجید مجیدی یعنی “محمد رسول ا..(ص)” هم فعالیت داشت، با نگارش یادداشتی به این پرسش پاسخ داده که چرا سینما و تلویزیون ما در این سالها نتوانسته اند تصویرسازی درستی از ایدز و مبتلایان آن داشته باشند.
متن کامل یادداشت این نویسنده و کارگردان را در ادامه می خوانید:
*نقش مهم رسانه در اصلاح عادات رفتاری
“ایدز” یکی از مهمترین بیماری های قرن که فقط با فرهنگ سازی و بهداشت فرهنگ جوامع مهار شد. در به نتیجه رسیدن نسبی این مهم غیر از عملکرد جامع پزشکان و دانشمندان این حوزه، رسانه عامل دیگری بود که با عملکردش باعث تغییر الگوی عادت های رفتاری مردم و بیماران شد.
اما پیش از آن، باید شفافیت میان رسانه و مردم وجود داشته باشد تا رسانه بتواند کار به این مهمی را به سرانجام برساند. شفافیت و اطمینان_ در اینجا به رسانه _ مهترین سرمایه جوامع مختلف در به نتیجه رساندن اهداف اجتماعی به شمار می رود.
*لزوم اطلاع رسانی درست
یک رابطه متقابل بین مردم و سازندگان (نه الزاما هنرمندان) براساس محتوای رسانه شکل می گیرد. چنانچه این رابطه متقابل و آن محتواسازی بخواهد ابزار قدرت تلقی شود و حقایق آشکار جایش را به آمار سازی دروغ یا آمار ندادن و کتمان موضوع بدهد سریعا این رابطه مخدوش می شود.
نگاه به مقوله ایدز در رسانه های کشور ما یکی از نمونه های چنین روندی است؛ روندی که طی آن عدم پرداخت به این مقوله نتیجه سیاست ورزی های فرهنگی است. آن سیاست فرهنگی ابتدا به دلیل الگوی ذهنی نادرست به کتمان موضوع می پردازد و سپس بنا به هر فشاری موضوع مورد بحث را در برنامه های کم مخاطب به نمایش می گذارد.
*هنرمندان مسئول کم کاری نیستند
شخصا در چرایی عدم پرداخت سینما و تلویزیون به موضوع ایدز، هنرمندان را مسئول نمی دانم. رسانه در نگاه کلان آن مسئولیت فرهنگ سازی را به عهده دارد و به طور خاص سیما هیچ بار در دفترچه سیاست گذاری هایش به این موضوع نپرداخته است.
اینجا بحث الگوسازی غلط فرهنگی مطرح است؛ دفترچه سیاست گذاری بدون کارشناسی نسبت به مضامین مورد نیاز مخاطب که یکی از آنها فرهنگ سازی جدی در زمینه ایدز می باشد، فراموش می شود.
از سوی دیگر در بستر اجتماع هر جریان فکری و اجتماعی و …. قربانی بزرگ سیاست زدگی می شود.
متر سیاست برای بازیگرانش مهمترین دستاویز است تا جریان مقابل خود را به چالش بکشد ، و این گونه می شود که در عرصه سلامت جامعه پرداختن به ایدز را نشانه انحطاط جامعه می دانند و اصحاب فرهنگ و رسانه یا همان مجریان رسانه که سینما و تلویزیون هم در شمول آن قرار می گیرند، از ترس قضاوتی افراطی که کارکرد سیاسی برای بازیگران سیاست دارد دست از کار در این باره می کشند و یا به برنامه های کم مخاطب اکتفا می کنند.
یا در همان محدود برنامه های گفتگو محور هم سعی می شود ریشه های ایدز از شاخص های جنسی به سمت شاخص های مواد مخدر گرایش پپدا کند زیرا فرهنگ عمومی بر اثر عدم دانایی کافی نسبت به مقوله جنسیت و ارتباطات جنسی؛ این مقوله را به صورت تابو درآورده است.
*پرهیز از سیاست زدگی، چاره کار است
شکستن تابوها هم که همواره دستاویز خوبی برای بازیگران سیاست خواهد بود. همین سیاست زدگی در محیط های آموزشی پایه را می توان دید. پرداختن به امور جنسی چنان که باید در دستور کار نظام آموزشی دوره های مختلف نیست.
داده های این مقوله معمولا از کانالهای خلاف عرف جامعه برای مخاطبین سنی ارسال و دریافت می شود . آن عدم آموزش خود یکی از مهمترین مسایل در به وجود آمدن جمود فکری و ایجاد تابو در جامعه است.
پس در پاسخ به این سوال که چرا هنرمندان سینما و تلویزیون در مقوله ایدز آثاری را تولید نمی کنند که آگاهی بخش باشد باید گفت که هنرمندان به خودی خود قادر نیستند چنین مسایلی را به سطح گفتگوی جدی جامعه بکشانند.
این مهم نیاز به به بستر آموزشی پایه است و پرهیز از سیاست زدگی از کلان تا خرد آن و سیاست گذاری دقیق فرهنگی با حوزه کارشناسان مرتبط است و در نهایت بعد از اصلان سیاست گذاری هاست که هنرمندان می توانند به بهبود اوضاع کمک کنند.
