سینماروزان: راه اندازی اکران محدود خارجی و با نسخه های ممیزی و زیرنویس در سال جاری نتوانسته اقبالی در مخاطبان برای تماشای محصولات خارجی ایجاد کند حتی اگر یکی از این محصولات، بلاک باستری مثل قسمت تازه «انتقامجویان» باشد! در این شرایط خیلیها هستند که عقیده دارند دوبله حرفه ای و باکیفیت آثار شاید بتواند انزوای اکران خارجی را از بین ببرد.
چنگیز جلیلوند دوبلور پیشکسوت که صدایش را برای بازیگرانی مختلف از فردین و بهروز تا مارلون براندو و پل نیومن و برت لنکستر شنیده‌ایم از جمله دوبلورهایی است که اعتقاد دارد با اکران فیلمهای دوبله خارجی، هم دوبله ایران رشد خواهد کرد و هم بر دامنه مخاطبان سینما افزوده خواهد شد.
جلیلوند با اشاره به حال نزار دوبله ایران، به هنگامه ملکی در «ایرناپلاس» گفت: هنر دوبله با این وضعیت و موقعیتی که در حال حاضر دارد، فکر نمی‌کنم آینده خوبی در انتظارش باشد. فیلم یا سینمای نمایش دهنده خوب نیست. به همین دلیل انگیزه‌ای برای ادامه این هنر وجود ندارد. وقتی دستمزد مناسب در کنار عشق و علاقه آن‌چنانی در دوبله نباشد، طبیعی است که به‌عنوان یک حرفه پیش پا افتاده به آن نگاه شود. البته خانم‌ها و آقایانی که برای فعالیت در این زمینه وارد می‌شوند، همه بااستعداد و دارای صداهای درخشان و خوب هستند. اما متأسفانه محلی نیست که این صداها عرضه شود. محل چه جایی می‌تواند باشد؟ باید مکانی مثل نمایشگاه باشد. حال که هنر دوبله را نمی‌توان در نمایشگاه عرضه کرد، پس باید فیلم‌ها و سینماهایی وجود داشته باشد که بتوان آنها را دوبله و پخش کرد.
این دوبلور با اعلام اینکه در حال حاضر کل سینماهای تهران فیلمهای ایرانی را نمایش می‌دهند، خاطر نشان کرد: اگر نصف سینماها آثار خارجی دوبله شده اکران کنند، مردم علاقه‌مند می‌شوند و نوعی تنوع برایشان به‌وجود می‌آید. گوینده‌های دوبلور هم می‌توانند هنر خود را نشان دهند. چون در این صورت مسئله رقابت هنری شدید پیش می‌آید که هر کدام از دوبلورها سعی بر این دارند که به نحو احسن دوبله کنند و این اتفاق منجر به پیدایش بیزینس میشود. یعنی صاحب فیلم که آن را خریداری و دوبله کرده و در سینماها نمایش می‌دهد، می‌خواهد سرمایه‌اش بازگردد. بنابراین از بهترین دوبلورها بهره می‌گیرد. با پیدایش این رقابت و این بازار، بقیه کسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند دست به تلاش بیشتری می‌زنند که خود باعث میشود تعداد گوینده‌های بسیارخوب و کاربلد زیاد شود.
چنگیز جلیلوند در پاسخ به این پرسش که دوبلورها تا چه اندازه در به‌وجود آمدن این شرایط سهیم هستند، عنوان کرد: با وجود این که صداهای خوبی به این صنعت وارد شده‌اند، اما به‌دلیل بی‌اهمیت دانستن این هنر توسط مسئولان، فیلمهای کارتونی که الان دوبله می‌شوند همه از یک صدا و یک تیپ تقلید می‌کنند. استاد و مدیر دوبلاژ متبحری در کار نیست که این افراد را هدایت کنند. در ضمن برای این کار هم زمینه‌ای نیست. وقتی دو کشتی‌گیر با یکدیگر مسابقه می‌دهند باید یک صحنه و میدانی باشد. روی خاک که نمی‌شود مسابقه را برگزار کرد. باید تشک کشتی و باشگاهی باشد که بتوانند خود را نشان دهند. هر چقدر هم دوبلورهای توانمند وجود داشته باشند، ولی وقتی نتوانند این توانایی‌ها را نمایش دهند، در خود می‌پوسند و از بین می‌روند. به عقیده من دوبلورها جای بازی کردن پشت میکروفن را ندارند.
داور برنامه «جادوی صدا» درباره میزان دستمزدهایی که به این قشر اختصاص می‌دهند، بیان کرد: در حال حاضر حقوقی که یک گوینده می‌گیرد از دستمزد یک کارگر در این مملکت کمتر است. این یک فاجعه است که کسی با چنین هنر و تبحری درآمد بسیار اندک داشته باشد. دوبله، یک کار بسیار مشکل است. به نظر من از بازیگری در تئاتر و جلوی دوربین سینما خیلی سختتر و محدودتر است. دستمزد یک هنرپیشه سینما ممکن است گاهی به پانصد میلیون تومان هم برسد. خب مسلماً اگر شرایط دوبله خوب باشد درآمدهای مناسب و قابل‌توجهی، حال نه به‌اندازه بازیگران سینما به دوبلورها تعلق می‌گیرد. دستمزد شغل به این خوبی، شیرینی و جذابی که تا این اندازه هم طرفدار دارد و شخصیت‌هایی را برای مردم به‌وجود می‌آورند و ماندگار می‌کنند، کمتر از حقوق یک کارگر این کشور است. این قشر حتی بیمه‌ای ندارند، اگر در آینده صدای یکی از آنها گرفت و دیگر نتوانست کار کند، مجبور است خانه‌نشین شود. با صدای گرفته حتی نمی‌تواند بقال شود و دیگر هیچ جا به او کار نمی‌دهند . واقعاً این قشر تنها و غریبند و این حرفه یتیم مانده است. بازار آشفته‌ای در این هنر حاکم شده است. یک فیلم ممکن است با ده گروه مختلف در سایت‌ها و شبکه‌های مختلف اینترنتی دوبله شود.
وی درباره میزان آثار اندکی که صداوسیما نسبت به گذشته از کشورهای دیگر خریداری می‌کند، عنوان کرد: شاید صداوسیما به این کار علاقه داشته باشد، اما دیگر بودجه و پولی برای خرید این آثار ندارد. پخش سریالهای شبکه جم که در کشور ما ممنوع است، یک شرکت خارجی این‌ها را به‌راحتی دوبله و پخش می‌کند. دولت ترکیه پول زیادی از آن شرکت نمی‌گیرد. در صورتی که همین سریال‌ها را عربستان و کشورهای عربی با قیمت بسیار گزافی می‌خرند و دوبله می‌کنند. پخش کننده فیلم در کمپانی‌هایی که خارج از کشور هستند، اگر بخواهند فیلمشان در کشور ما به‌طور رسمی و قانونی اکران شود و آن را دوبله کنند، هزینه زیادی می‌گیرند. ولی وقتی اجازه نمی‌دهند که هر فیلمی در اینجا اکران و دوبله شود، خب یک نفر فرصت‌طلب پیدا میشود. مثل همان شرکت خارجی که سریالهای جم را ارزان می‌خرد. کسی هم تحت‌فشار نیست که سریال‌ها خوب باشد یا نه که متأسفانه می‌بینید خیلی هم بیننده دارند.
جلیلوند در خاتمه درباره تنها راه ممکن که می‌تواند صنعت دوبله را نجات دهد، افزود: حل این مشکل تنها با داشتن سینما است. تا سینما و فضایی وجود نداشته باشد، کسی نمی‌تواند توانایی‌های خود را نشان دهد. استعدادها و صداهای خوبی هستند که همه مستلزم نمایش‌اند. وقتی فیلم‌ها در یک جای عمومی مثل سینما با آن پرده عریض و بلندگوهای بزرگش اکران شود و جمعیتی حدود پانصد الی ششصد نفر با هم فیلم را ببینند، دوبله ناخودآگاه به چشم تماشاگران می‌آید و از آن استقبال می‌کنند و تا حدودی مردم به اهمیت این هنر پی می‌برند. در این شرایط، تهیه کننده متوجه میشود بهتر است حرفه‌ای‌ترین و کاربلدترین گوینده‌ها را برای دوبله انتخاب کند که بتواند سرمایه‌اش را بازگرداند. تا زمانی که تهیه کننده و سینمای نمایش دهنده‌ای وجود ندارد، وضع به همین منوال ادامه پیدا می‌کند و شاید بدتر هم بشود.
