سینماروزان: همزمان با شیوع کرونا در ایران شبکه‌های مختلف رادیویی و تلویزیون به‌طور مدام به مردم تاکید کرده‌اند که جز در مواقع ضروری و آن هم به صورت محافظت‌شده از خانه خارج نشوند ولی در عین حال این توصیه، تناقضاتی هم داشته که رسانه اصلاح‌طلب “اعتماد” آنها را برشمرده است.
متن شواهد “اعتماد” بر تناقضات کرونایی تلویزیون را بخوانید:
صداوسيما همين لحظه مي‌تواند آمار دهد كه روزانه ده‌ها ساعت برنامه‌سازي درباره اطلاع‌رساني و خبررساني نسبت به ويروس كرونا داشته است؛ از بخش‌هاي مختلف خبري و گزارش‌هاي متعدد گرفته تا برنامه‌هاي خانوادگي، پزشكي، صبحگاهي، شبانگاهي و حتي علمي و… كه هر روز به نوعي به ويروس كرونا مي‌پردازند، اما چرا هنوز جاده شمال شلوغ‌ترين مسير جاده‌اي است يا چرا هنوز مردم در خيابان‌ها و فروشگاه‌ها به شدت در حال خريد و تردد هستند. چرا عمق فاجعه صرفا براي درصد كمي از مردم كه آنها هم حتي ممكن است اخبار را از شبكه‌هاي مجازي دريافت كنند بيشتر آشكار شده است؟ با سه نمونه از نحوه عملكرد صداوسيما درباره ويروس كرونا مي‌توان گفت كه چرا سياستگذاري صداوسيما در اين باره نافذ و موثر واقع نمي‌شود!
1-اولين و مهم‌ترين ويژگي ويروس كرونا قدرت شيوع آن است. اين روزها همه پزشكان و مشاوران حوزه بهداشت در ايران و جهان مردم را به ماندن در منازل خود توصيه مي‌كنند. خود تلويزيون هم بارها در برنامه‌ها اعلام مي‌كند كه مردم از منازل خود تا حد امكان و جز به ضرورت خارج نشوند. اما درست در كنار همه اينها يك برنامه رپرتاژي در تلويزيون كه تقريبا به‌طور شبانه چند دقيقه‌اي روي آنتن است مردم را به خريد رفتن از يك فروشگاه تشويق مي‌كند، چراكه جنس‌هاي آن تخفيف‌هاي خوبي براي مردم دارد.
مجري اين برنامه در يكي از قسمت‌ها در حالي كه همان ابتدا مردم را از رفتن به سفر پرهيز مي‌دارد درست دقايقي بعد آنها را به خريد از فروشگاه مورد نظر تشويق مي‌كند و گويي منافع صداوسيما در اينجا نسبت به منافع مردمي به گونه‌اي ارجحيت پيدا مي‌كند كه همه توصيه‌هاي قبلي را كنار مي‌زند. مخاطب هم با ديدن اين برنامه به راحتي همه توصيه‌هاي مربوطه نسبت به خروج از منزل و قرنطينه را به فراموشي مي‌سپارد و مي‌بيند كه چطور شهروندان با در نظر گرفتن مراتب بهداشتي كه اينجا بيشتر مي‌تواند ويتريني به نظر برسد وارد فروشگاه شده و خريد مي‌كنند. بحث «تعارض منافع» يكي از همان نقاط كوري است كه به راحتي مي‌تواند پشتوانه يك حركت جمعي و سياستگذاري‌هاي رسانه‌اي را بر باد دهد و اينجا تعارض منافع عمومي مردم با منافع صداوسيما مانع از اين نشده است كه اين سازمان كلان حداقل در اين چند روز كه كشور با بحران كرونا مواجه است و تنها در شهر تهران بيش از هزار نفر مبتلا شده‌اند از منافع مادي خود چشم‌پوشي كند.
2-از اولين اقدامات تلويزيون براي حضور مردم در خانه‌ها و توجه به قرنطينه‌هاي خانگي اعلام پخش چند سريال تلويزيوني از شبكه‌هاي مختلف سيما بود؛ سريال‌هاي مرد «هزار چهره»، «خانه به دوش»، بازپخش «خندوانه» و پخش فيلم‌هاي سينمايي، مهم‌ترين آثار در نظر گرفته شده براي اين ايام تا پايان سال بود كه سريال‌ها به دهه 80 و عمده آثار جزو تكراري‌هاي 10 بار بازپخش شده تلويزيون در شبكه‌هاي مختلف بوده‌اند. اين رويكرد چه با هدف ماندن مردم در منازل و چه با هدف روحيه‌بخشي و سرگرمي‌سازي صورت گرفته باشد، نتوانست در اين مدت به خروجي مناسبي برسد. از اساس هم نشان داد تلويزيون با پخش تكراري‌هايي كه بارها سراغ آنها رفته است ماجرا را نه تنها جدي نگرفته، بلكه مثل خيلي از مناسبت‌هاي ديگر كه به پخش فيلم و سريال اقدام مي‌كند سياستي عادي در زماني عادي است.
3- گفته‌اند كه «دوصد گفته چون نيم كردار نيست» حالا هر قدر هم كه تلويزيون در برنامه‌هاي مختلف به مردم بگويد از اجتماعات بپرهيزيد، فاصله يك و نيم تا دو متري را حفظ كنيد، هر يك نفر ناقل كرونا مي‌تواند تا 11 نفر را مبتلا كند و چه و چه… وقتي خود تلويزيون در برنامه‌اي مثل «دورهمي» حداقل‌هايي مثل فاصله و كمتر كردن جمعيت را رعايت نكند مخاطب هم اين توصيه‌ها را جدي نمي‌گيرد. صد البته كه ضبط «دورهمي» كه يكي از برنامه‌هاي پرطرفدار است، اقدام خوبي در روزهاي بي‌محتوايي سيماست و قطعا همه ويديوي پشت صحنه برنامه در ضدعفوني كردن استوديو را ديده‌اند اما براي راحت شدن خيال‌شان همين كافي بود؟ آيا بهتر نبود به جاي نشاندن مردم يك صندلي در ميان فاصله بيشتري ميان افراد حفظ مي‌شد؟ يا از ورود برخي ميانسالان به برنامه جلوگيري مي‌شد؟ يا قوانيني براي استفاده اجباري همگان از دستكش لحاظ مي‌شد؟ اتفاقاتي كه باعث شود زنجيره انتقال بيماري كرونا در يك اجتماع مردمي به صفر برسد!
همه اين موارد نشان مي‌دهد تلويزيون در جدي گرفتن اپيدمي كرونا كه اين روزها در همه جهان همه‌گير شده است، متناقض عمل مي‌كند! تناقضي كه خروجي آن مانع خواهد شد مخاطب هم جدي‌اش بگيرد و گويي بيشتر از اينكه مخاطب بايد كرونا را جدي بگيرد اين خود تلويزيون است كه بايد اين ويروس منتشر شده در جهان را جدي بگيرد.
